شبکه بهداشت و درمان آستارا

معرفی واحد:

واحد بهداشت خانواده یکی از واحد های کارشناسی ستاد شبکه بهداشت ودرمان شهرستان میباشد که پست های زیر مجموعه این واحد به شرح زیر می باشد.

1-کارشناس مسئول بهداشت تغذیه وتنظیم خانواده  

2- کارشناس بهداشت پرستاری مامایی

اعضای این واحد عبارتند از:

- قمر کارگر                   کارشناس مسئول سلامت خانواده وجمعیت

- مریم نازکدل               کارشناس سلامت خانواده وجمعیت

- رباب شاهی               کارشناس سلامت خانواده وجمعیت

-مریم حمیدیان             کارشناس سلامت خانواده وجمعیت

تلفن:01343813031-01343813033

ایمیل:khanevadeh_astara@gums.ac.ir

تاریخچه :

سازمان بهداشت جهانی : WHO

سازمان بهداشت جهانی یک سازمان تخصصی و غیر سیاسی مربوط به بهداشت و از ادارات سازمان ملل متحد است که مقر آن در ژنو قراردارد . پیش نویس اساسنامه آن درسال 1946 توسط « کمیته ی فنی آماده سازی » به ریاست رنه ساند ( Rene sand) تهیه شد و در همان سال بوسیله ی کنفرانس بین المللی بهداشت که با شرکت 51 کشور در نیویورک برگزار شده بود به تصویب رسید این اساسنامه از تا ریخ هفتم آوریل 1948 به اجرا گذاشته شد و به همین جهت این روز به نام « روز بهداشت جهانی» همه ساله گرامی داشته می شود.

هدف از تشکیل سازمان بهداشت جهانی « دست یابی همه ی مردم به بالاترین سطح سلامت » است این موضوع در مقدمه ی اسناسنامه ی WHOگنجانده شده است .

WHO در تعیین و ارتقای استانداردهای بین المللی در زمینه ی بهداشت مسئولیت ویژه ای دارد که یکی از این مسئولیت ها در زمینه « سلامت خانواده» است .

خدمات و توانمندیهای کارشناسان سلامت خانواده در مرکز بهداشت شهرستان

    شناسایی مشکلات منطقه

     الویت بندی مشکلات

     برنامه ریزی

    پایش و ارزشیابی برنامه ها

    نظارت بر مراکز محیطی

    پیگیری کمبود و مشکلات مراکز محیطی

    اجرای برنامه ها و طرح های ملی و کشوری

     حمایت از مادران باردار آسیب پذیر

    آموزش پرسنل محیطی

     تشکیل کمیته های بررسی علل مرگ ومیر مادران باردار دراثر عوارض بارداری و زایمان

      تشکیل کمیته های مرگ ومیر کودکان یکماهه تا 59 ماهه

      هماهنگی با بیمارستانها جهت انجام توبکتومی ( عمل لوله بستن) خانم های متقاضی عمل توبکتومی

سلامت خانواده یکی از برنامه های اصلی فعالیت های سازمان بهداشت جهانی از سال 1970 به بعد است که به زیر گرو ه های عمده زیر بخش می شود

       بهداشت مادر و کودک

    باروری انسان

      تغذیه

      بهداشت دوران میانسالی و سالمندی

«در نهایت نظر اصلی بر ارتقای کیفیت زندگی خانواده به عنوان یک واحد است»

 اداره کل سلامت خانواده یکی از بزرگترین ادارات وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی است ، که وظیفه اصلی آن کاهش مرگ ومیر مادران و کودکان و فراهم کردن مراقبتهای اساسی برای جوانان  ، زنان و سالمندان کشور می باشد . تغییر شاخصهایی مثل میزان مرگ ومیر کودکان مادران ، نه تنها به عنوان شاخصهای بهداشتی یک کشور اهمیت دارد ، بلکه بعنوان معیار توسعه نیز در نظر گرفته می شود. بیش از 50 % خدمات جاری مراکز ارایه دهنده خدمات در بخش دولتی ( مراکز بهداشت شهرستانها ) به نوعی به فعالیتهای این اداره باز می گردد.

شرح وظایف کارشناس بهداشت خانواده
شرح وظایف کارشناس مادران :
1- نظارت بر کیفیت وکمیت خدمات برنامه مادران
2- اجرای برنامه های آموزشی برنامه مراقبت ادغام یافته سلامت مادران
3- همکاری در اجرای طرح های تحقیقاتی در زمینه برنامه مادران
4- تدوین برنامه عملیاتی مداخله ای و جاری سالیانه واحد و ارسال به استان
5- برگزاری جلسات هماهنگی درون و برون بخشی درخصوص ارتقاء کیفیت برنامه ادغام یافته سلامت مادران
6- برگزاری کارگاهها و جلسات آموزشی واحدسلامت جمعیت ، خانواده ومدارس وزارتخانه
7- هماهنگی و فعالیتهای لازم در خصوص کمیته های مرگ و میر مادران ، سلامت مادران ، ترویج زایمان طبیعی و برگزاری مراسم روز ماما
8- شرکت در پرسشگری و تکمیل پرسشنامه مرگ مادران و ارسال به استان
9- بررسی وپیگیری امورمربوط به مرگ مادر باردار
10- هماهنگی و پیگیری لازم در خصوص مادران پرخطر
11- هماهنگی و پیگیری در خصوص مادران انتقالی ، وارده و مهمان
12- پیگیری مادران باردار پر خطر تر خیص شده از مراکز درمانی
13- شرکت در کمیته ارتقاء سلامت مادر و نوزاد
14- بررسی شاخصهای بهداشتی مربوط به برنامه مادران
15- تهیه عملکرد آموزشی سه ماهه برنامه مادران وارسال به معاونت بهداشتی
16- پیگیری رفع کمبودهای تجهیزاتی ونیروی انسانی
17- آموزش برنامه مادران به کاردان ،کارشناسان وبهورزان
18- آموزش نیروهای جدیدالورود
19- برگزاری کارگاههای آموزشی و بازآموزی مراقبتهای ادغام یافته سلامت مادران جهت کارکنان بهداشت خانواده (کارشناسان ، کاردانان )، بهورزان ،پزشکان ،کارکنان جدید الورود
20- توزیع تراکت های مرتبط با برنامه در واحدهای محیط
21- توزیع مطالب آموزشی مرتبط با برنامه مادران به واحدهای تابعه
22- آموزش درزمینه تغذیه مناسب در دوران بارداری , ترسیم درست منحنی وزن گیری و اهمیت اجرای آن در پیشگیری از سوء تغذیه ، اهمیت مصرف مکمل های حمایتی در دوران بارداری ، پیشگیری از شکایات شایع در دوران بارداری و ..
23- تقویت نظام ارجاع از طریق آموزش ، توزیع دفاتر ارجاع وپسخوراند ، تهیه و توزیع فرم گزارش ماردان نیازمند
24- ارجاع شده وهماهنگی با معاونت بهداشتی
25- تقویت نظام مراقبت مرگ مادر با برگزاری کمیته ارتقاء سلامت مادر و نوزاد و جلسات اطلاع رسانی و آموزش
26- ارسال مداخلات مصوب شده در کمیته مرگ و میر به سطوح و پیگیری موارد
27- پایش و ارزشیابی برنامه مراقبتهای ادغام یافته سلامت مادران با انجام بازدید های دورهاز واحد های محیطی و تکمیل چک لیست مربوطه و تجزیه وتحلیل آن
28- برگزاری جلسه در خصوص مشکلات اجرایی برنامه و آموزش مداوم اجرای دقیق برنامه و ثبت صحیح پرونده های پیش از بارداری ، بارداری و پس از زایمان و ثبت صحیح دفتر ممتد مادران به کارکنان بهداشت خانواده
29- پرسشگری موارد گزارش مرگ مادر
30- پاسخ تلفنی به سوالات کارکنان مرکز وپایگاهها درخصوص اشکالات موجود در روند اجرای برنامه سلامت مادران با هماهنگی کارشناسان مادران معاونت بهداشتی
31- ارسال دستوالعمل های دریافت شده از معاونت بهداشتی به مراکز و پایگاهها و خانه های بهداشت
32- جمع آوری آمار مربوط به برنامه مراقبتهای بارداری از سطح واحد های محیطی تابعه و جمع بندی و ارسال به معاونت بهداشتی دانشگاه
33- تهیه بنر ، تراکت در خصوص برنامه های مادران و توزیع در واحدهای بهداشتی
34- تکثیر و توزیع فرمهای آماری و سایر فرمها مورد نیاز در سطح مراکز و پایگاهها بهداشتی و خانه های بهداشت و مراکز متفرقه
35- آموزش رابطین بهداشتی و استفاده از آنها جهت انتقال اطلاعات بهداشتی و ضروری به مردم
36- اتخاذ راهکارهای مناسب به منظور افزایش پوشش خدمات پیش از بارداری

شرح وظایف کارشناس کودکان و نوزادان :

1-تحت پوشش قرار دادن کلیه کودکان زیر 8 سال و انجام مراقبت های روتین جهت این گروه سنی
2- در اختیار قرار دادن کلیه مکمل ها در حد امکان شهرستان جهت کودکان زیر دو سال
3- انجام مراقبت های درمانی جهت این گروه سنی از طریق اجرای طرح مانا در کلیه مراکز روستایی و خانه های بهداشت
4- در اختیار قرار دادن داروهای مانا در حد امکان به مراکز و خانه های بهداشت
5- تجزیه و تحلیل و ارزشیابی عملکرد مانا در سطح شهرستان
6- برگزاری مشاوره شیر دهی در مراکز و خانه های بهداشت درکلیه ساعات اداری و تصویب سهمیه شیر مصنوعی در صورت نیاز با نظر مساعد اعضاء کمیته شیر
7- برگزاری کمیته ترویج تغذیه با شیرمادر
8- برآورد سهمیه شیر مصنوعی در طول هر 3 ماه
9- ورود اطلاعات مربوط به مصرفی شیر در برنامه نرم افزاری و ورود به سایت وزارتی
10- مشاوره با مادران دارای کودک زیر منحنی یا اختلال رشدی
11- ارسال صورتجلسات مربوط به کمیته ترویج تغذیه با شیر مادر
12- پایش BFH و تهیه شاخص و نمودار آن و ارسال نتایج به معاونت بهداشتی
13- توزیع فرمهای مربوط به برنامه کودکان
14- ارتقاء سلامت دهان و دندان در کودکان زیر 6 سال8-همکاری با مراکز بهداشتی درمانی در اجرای طرح ها و برنامه ریزی های مورد نیاز
15-نظارت بر کمیت و کیفیت خدمات و برنامه ها و مقایسه آن با ضوابط و معیارهای تعیین شده
16- تجزیه و تحلیل و ارزشیابی اطلاعات مربوط به عملکرد برنامه ها
17- نگهداری ضوابط، اطلاعات و داده های موجود در برنامه و بهره گیری از آن در برنامه های آینده
18-همکاری و هماهنگی با سازمان ها، موسسات ،نهادها به منظور برنامه ریزی و یشبرد اهداف برنامه بهداشت خانواده
19-تهیه و تنظیم برنامه ها و مطالب آموزشی برای سطوح مختلف و نظارت بر اجرای آنها.
20-تهیه و تنظیم برنامه های آموزشی حین خدمت جهت رده های مختلف برنامه های بهداشت خانواده .
21-انجام بررسی ها و تحقیقات فنی و اجتماعی و جمعیتی در زمینه برنامه های بهداشت خانواده
22- همکاری موثر و مداوم با سایر واحد های بهداشتی
23-شرکت در جلسات ،کمیسیون ها ،کمیته های فنی و تخصصی بهداشت خانواده به منظور برنامه ریزی و بحث و تبادل نظر در زمینه حل مشکلات موجود و ارائه نظرات مشورتی و تخصصی در زمینه های مختلف .
24- تهیه و تنظیم گزارش از نحوه عملکرد وپیشرفت برنامه ها و ارائه آن به مسئولین مربوط .
25- تهیه دستور العمل های لازم در زمینه مراقبت از رشد جسمی روانی و عاطفی و اجتماعی کودکان ، بهبود تغذیه و تشخیص بموقع بیماری های انگلی و عفونی و جلوگیری از انتشار و همه گیری شدن آنها .
26- انجام سایر وظایف مربوطه ارجاعی .
27-برگزاری کمیته ارتقاء سلامت مادر و نوزاد به صورت فصلی و بررسی علل مرگ و میر نوزادان در شهرستان
28- بررسی کلیه پرونده های مرگ و میر نوزادان در کمیته مرگ و میر شهرستان و پیگیری مصوبات کمیته
29-برآورد دارو و مکملهای مورد نیاز کودکان در ابتدای سال با هماهنگی واحد دارویی
30-جمع آوری داروهای مصرفی مراکز و خانه ها و ورود آن در برنامه و سایت وزارتی بصورت فصلی

برنامه سلامت باروری :

1-انجام مشاوره قبل از ازدواج جهت زوجین در هنگام ازدواج
2- جلب مزدوجین و رضایتمندی آنان با ارائه مشاوره صحیح و مناسب
3- تکمیل چک لیست پایش از مرکز مشاوره ( آقایان و خانمها ) 2 بار در طول سال
4- تکثیر CD آموزشی مربوطه جهت آموزش مزدوجین در کلاسها
5- توزیع کتاب مشاوره هنگام ازدواج مابین مزدوجین
6- تهیه و تجهیز اتاق های آی یو دی گذار
7- هماهنگی با واحد دارویی در جهت برآورد اقلام مورد نیاز سالیانه مراکز
8-توزیع اقلام متناسب با گروههای در معرض خطر در مراکز و خانه های بهداشت
9- جمع آوری آمار مصرفی اقلام پیشگیری از بارداری از مراکز و خانه ها
10- جمع بندی آمارهای مربوط به باروری سالم و ارائه آن به استان
11- برگزاری کمیته نظارت بر اعمال جراحی
12- ثبت اطلاعات مربوط به متقاضیان اعمال جراحی در فرم ارسال استانی
13- تکثیر فرمهای مربوط به اعمال جراحی
14- آموزش عمومی در زمینه باروری سالم در طول سال مخصوصاً در هفته جمعیت
15- شناسایی گروههای در معرض خطر و ارائه خدمات بهداشتی به آنان
16- شناسایی گروههای هدف بارداری جهت دادن مشاوره صحیح در جهت باروری سالم
17- برگزاری کلاسهای آموزشی در باره باروری سالم جهت پرسنل کلیه واحدها
18- ارزشیابی ماماها با چک لیست موجود در هر 2 سال
19- ارسال نمرات ارزشیابی و چک لیست به معاونت بهداشتی
20-براورد فرمهای مصرفی داخل پرونده و توزیع آن در مراکز در طول سال

برنامه سالمندان :

1- تحت پوشش قراردادن کلیه افراد بالای 60 سال و آموزشهای مورد نیاز این گروه سنی در کلیه مراکز روستایی و خانه های بهداشت توسط پرسنل بهداشتی
2- ارزشیابی کلیه عملکرد پرسنل بهداشتی در مورد آموزشهای داده شده در جهت تغییر نگرش سالمندان
3- بزرگداشت روز جهانی سالمند و تقدیر و تشکر از سالمندان نمونه کارمند

برنامه میانسالان و زنان :

1- انجام پاپ اسمیر و معاینات داخلی زنان جهت کلیه زنان متقاضی در کلیه مراکز و خانه های بهداشت شهرستان
2- بزرگداشت روز جهانی سلامت بانوان ایرانی

عمومی :

تقسیم نیروی انسانی مطابق با چارت پرسنلی
تشکیل کمیته نقل و انتقالات
براورد نیروی انسانی مورد نیاز
اعلام پستهای بلاتصدی در هر فصل
هماهنگی با واحدهای ستادی در جهت انجام پایشهای گروهی و موردی
تهیه پسخوراند های پایشهای انجام شده و ارسال آن به مراکز
تهیه شاخصهای حیاتی و نمودارها
پایش پزشک خانواده با توجه به چک لیست
هماهنگی با کارشناسان استانی در جهت اجرای صحیح برنامه های واحد

شرح وظیفه کارشناس برنامه شیرمادر:

·         ترویج تغذیه با شیرمادر

·         تهیه و توزیع و نظارت بر توزیع شیرمصنوعی و کالابرگ آن

·         تشکیل کمیته شیرمادر و کمیته IDD

·         ارزیابی بیمارستانهای دوستدار کودک